Leegstaande woningen en gebouwen

Woningen en gebouwen staan soms gedurende lange tijd leeg. Als eigenaar van een dergelijk pand loop je niet alleen mogelijke huurinkomsten mis, maar zie je misschien ook de waarde van het pand dalen door verloedering. Dit heeft dan weer een negatieve impact op de leefomgeving en vormt een gemiste kans voor gezinnen die op zoek zijn naar een woning.

Sinds 1 januari 2010 zijn de gemeenten verplicht om een gemeentelijk leegstandsregister bij te houden. Hierin worden al de woningen en gebouwen die gedurende 1 jaar effectief leeg staan geïnventariseerd. Als deze woning reeds 1 jaar op de gemeentelijke inventarislijst staat, wordt de belasting op leegstand toegepast.  

Langdurige leegstand van woningen en gebouwen kan er toe leiden dat woningen verwaarloosd geraken, woonbuurten verloederen en woningen of gebouwen - hoewel de behoefte groot is - onbenut blijven. De gemeente wil daarom leegstand vermijden en bestrijden.

Wanneer is een woning of een gebouw leegstaand?

Leegstaande woning

Een woning is elk onroerend goed of het deel ervan dat hoofdzakelijk bestemd is voor de huisvesting van een gezin of een alleenstaande (bv. eengezinswoning, appartement, studentenkamer). Een woning is leegstaand indien ze gedurende een termijn van ten minste 12 opeenvolgende maanden niet bewoond wordt.

Leegstaand gebouw

Een gebouw is elk bebouwd onroerend goed, dat zowel het hoofdgebouw als de bijgebouwen omvat. Een gebouw is leegstaand indien meer dan de helft van de totale vloeroppervlakte niet overeenkomstig de functie van het gebouw wordt aangewend gedurende een termijn van ten minste 12 opeenvolgende maanden. Hierbij wordt geen rekening gehouden met woningen die deel uitmaken van het gebouw. De functie van het gebouw blijkt uit de stedenbouwkundige vergunning, milieuvergunning … 

Procedure

Vaststelling van leegstand

Eerst wordt een administratief dossier opgesteld. De gemeente verzamelt alle gegevens die bekend zijn over het pand (omgevingsvergunningen, ontbreken van een inschrijving in het bevolkingsregister, eventueel gekende controles van woningkwaliteit, bestuurlijk verslag van de wijkagent,...).

Wanneer er voldoende aanwijzingen zijn voor leegstand, komt een controleur van de gemeente ter plaatse om de leegstand vast te stellen. De controleur doet dit vanop het openbaar domein en hanteert hierbij objectieve criteria.

Inventarisatie en betwisting van leegstand

Wanneer de controleur vaststelt dat een woning leegstaat, ontvangt de eigenaar een kennisgeving van het voornemen om de woning op te nemen, met daarbij de administratieve akte ‘vaststelling leegstand’.

De eigenaar heeft dan één maand de tijd om de opname van zijn woning op de leegstandsinventaris te betwisten. De eigenaar dient hiervoor de nodige bewijsstukken aan te leveren. Indien nodig zal de woningcontroleur een nieuwe vaststelling ter plaatse doen. Is de betwisting ontvankelijk en gegrond, dan wordt de woning niet opgenomen.

In de andere gevallen wordt de woning, na verloop van de betwistingstermijn, opgenomen op de leegstandsinventaris. 

Betwisting tegen inventarisatie

Gevolgen van de inventarisatie

De eigenaar van een leegstaande woning betaalt elk jaar een heffing. De eigenaar is belastingplichtig op de datum van de inventarisatie (= datum van de administratieve akte) en jaarlijks op de verjaardag van deze inventarisatiedatum.

Om de heffing te vermijden, kan de eigenaar een vrijstelling aanvragen.

Schrapping van de inventaris

Als de woning minstens zes maanden ononderbroken bewoond is, kan de woning geschrapt worden van de leegstandsinventaris. De bewoning zal worden vastgesteld aan de hand van de inschrijving van de bewoner in de bevolkingsregisters en/of een plaatsbezoek.

Aanvraag tot schrapping inventarisatie

Heffingsbedrag

Het lokaal bestuur Lint heeft een heffingsreglement op leegstaande woningen en gebouwen. Indien de leegstand blijft aanhouden, zal je dus belast worden op het langdurig laten leegstaan van je onroerend goed. Deze heffing moet voor de eerste maal betaald worden op het moment dat de woning of het gebouw 12 maanden is opgenomen in het leegstandsregister.

Het basisbedrag van de heffing voor leegstaande woningen en gebouwen is vastgelegd in het retributiereglement.

Vrijstelling van de heffing

Het reglement voorziet in een aantal vrijstellingsmogelijkheden. Volgende vrijstellingsmogelijkheden zijn van toepassing:

•  verblijven in een erkende zorginstelling 
•  de handelingsbekwaamheid beperkt werd ingevolge een gerechtelijke beslissing,
•  de belastingplichtige die sinds minder dan één jaar zakelijk gerechtigde is van het gebouw of de woning,
•  onteigening
•  onvrijwillige onverdeeldheid
•  beschermd is als monument, stads- of dorpsgezicht,
•  bij schade aan de woning of gebouw door een plotse ramp,
•  een verzegeling in het kader van een strafrechtelijk onderzoek 
•  renovatiewerken met een niet vervallen omgevingsvergunning voor stabiliteitswerken of sloopwerkzaamheden, 
•  renovatiewerken zonder omgevingsvergunning, mits de betrokkene door middel van een gedetailleerd dossier (timing, aard werken, kostprijs) aantoont dat het een totale verbouwing betreft 
• eigendom is van: een erkende sociale huisvestingsmaatschappij, de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, IGEAN, AGB of OCMW voor een periode van max. twee jaar, op voorwaarde dat ze kunnen aantonen dat ze een volledig renovatiedossier ingediend hebben bij de VMSW.

De vrijstellingen, hun voorwaarden en duurtijd staan opgelijst in het reglement. De vrijstelling moet met de nodige bewijsstukken en tijdig aangevraagd worden.

Aanvraag tot vrijstelling heffing

Bezwaar indienen na ontvangst van een heffing

Na ontvangst van een aanslagbiljet kan de eigenaar bezwaar indienen bij het college van burgemeester en schepenen.

Wat als mijn woning leegstaande woning verkocht wordt?

Een overdracht van de woning moet steeds gemeld worden. De woning blijft opgenomen op de inventaris. Mail hiervoor naar huisvesting@lint.be 

Ondersteuningsmaatregelen

Heeft u een leegstaande woning die momenteel ongeschikt is voor verhuur en lopen de renovatiekosten hoog op. Schrikt u af op de complexiteit van zo'n opfrissingstraject, dan kan u beroep doen op Het Pandschap. 

Het Pandschap neemt het volledige renovatieproject op zich: ze plannen de werken, stellen aannemers aan, vragen alle mogelijke premies voor u aan en gaan mee op zoek naar extra financiering wanneer u niet over de nodige financiële middelen om de renovatie te bekostigen.

Na de werken helpt Het Pandschap u met de verhuur van uw woning via een sociaal verhuurkantoor. 

Maak een afspraak voor meer info