De klachten bij de FOD Economie gaan vooral over het eenzijdig aanpassen van contracten, het aanpassen van prijzen en de gebrekkige toepassing van jouw rechten bij het stopzetten van overeenkomsten. In die meldingen komen een aantal fenomenen regelmatig terug. Het gaat bijvoorbeeld over de aanpassing van contracten waarbij het contract verandert van een vast naar een variabel tarief (zowel op het moment dat je bestaande contract afloopt, als pogingen om lopende contracten aan te passen), de verhoging van de maandelijkse voorschotten of het aanrekenen van extra kosten (voor eigenaars van zonnepanelen).
Het internet overstelpt je met informatie over energiecontracten. Maar die info is niet altijd correct. Hier volgt een overzicht van de 9 meest prangende vragen en de instanties waar je terecht kan.
Een energieleverancier mag een contract enkel beëindigen wegens wanbetaling. Als je na een herinneringsbrief en na een ingebrekestelling (waar vaak extra kosten aan verbonden zijn) jouw energiefactuur niet betaalt, dan mag de leverancier jouw contract opzeggen. Hij mag daar geen extra vergoeding voor aanrekenen en moet je twee maanden de tijd geven om een nieuwe energieleverancier te zoeken. Heb je binnen de twee 2 maanden geen contract afgesloten met een andere energieleverancier? Dan kom je automatisch bij de sociale of uitzonderingsleverancier terecht, en dat tegen een ontradingstarief. Jouw elektriciteit of gas wordt dus niet afgesloten. Wel zal je meer moeten betalen. Je hebt er dus alle belang bij om op tijd een nieuw contract af te sluiten bij een andere leverancier.
Opgelet, heeft jouw energieleverancier het consumentenakkoord niet ondertekend, dan kunnen er andere regels gelden. Zoek hier op of jouw leverancier gebonden is door het consumentenakkoord.
Jouw energieleverancier kan voorstellen om de voorschotfactuur te verhogen. Bij een vast contract moet het vaste tarief bij de eindafrekening natuurlijk van toepassing blijven. Je hebt steeds het recht een wijziging aan de voorschotfactuur te weigeren. Is jouw energieleverancier het niet eens met jouw tegenvoorstel, dan moet hij dat beargumenteren. Het volstaat daarbij niet om enkel te verwijzen naar jouw geschatte verbruik als er specifiekere gegevens beschikbaar zijn.
De som van de voorschotfacturen ligt zo dicht mogelijk bij de kost van jouw jaarlijkse energieverbruik. Ligt die kost hoger, dan krijg je op jouw eindafrekening het verschil terugbetaald. Ligt die lager, dan betaal je bij.
Het kan in sommige gevallen dus beter zijn om te anticiperen op de hoge marktprijzen en meer te betalen op de voorschotfactuur. Zo vermijd je dat je op de eindafrekening nog veel moet bijbetalen. De voorwaarden voor de berekening van voorschotten moeten uitdrukkelijk door leverancier en consument goedgekeurd worden. Jouw leverancier moet alle berekeningsmethodes transparant uitleggen. Wijzigingen op basis van verondersteld gebruik zijn niet langer toegestaan.
Ga in elk geval in dialoog met de leverancier als je vragen hebt of meer uitleg wenst.
Dat kan niet voor contracten van bepaalde duur.
Een energieleverancier heeft bij contracten van onbepaalde duur wel het recht om de prijs eenzijdig aan te passen, op voorwaarde dat je de overeenkomst als klant binnen een redelijke termijn gratis kan beëindigen als je daar niet mee akkoord gaat.
Opgelet, bij sommige energiecontracten van onbepaalde duur is er wel sprake van een vaste prijsgarantie of een indexering voor een bepaalde looptijd. Die moet natuurlijk wel gerespecteerd worden. Kijk dus zeker na in het contract hoe dat bij jou zit.
Ja, je kan als consument zelf kiezen wanneer je van energieleverancier verandert, maar je moet wel rekening houden met de opzegtermijn van één maand. Opgelet, die termijn is niet van toepassing voor eigenaars van zonnepanelen. Daarnaast kan het zijn dat je aan het begin van jouw contract enkele vaste kosten betaalde die je niet terugkrijgt.
Voor je verandert, doe je best een vergelijking van de prijzen via een simulator op de websites van de CREG (federaal) of VREG (Vlaams Gewest),
Neen, je hebt altijd twee aparte contracten voor gas en elektriciteit, ook als je voor beide klant bent bij dezelfde energieleverancier. Je kan dus gerust voor je gas en elektriciteit verschillende leveranciers kiezen. Vergeet zeker niet om een vergelijking van de prijzen te doen via een simulator op de websites van de CREG (federaal) of VREG (Vlaams Gewest).
Gaat het om een energiecontract dat je telefonisch of online aanging, dan heb je vanaf het moment dat je het ondertekende 14 dagen de tijd om een annuleringsverzoek op te sturen (per brief of e-mail).
Heb je het contract getekend via een huis-aan-huis-verkoper? Ook dan heb je nog 14 dagen de tijd om te annuleren.
Zolang de energiefactuur (voorschotfactuur, jaarlijkse of tussentijdse afrekening of slotfactuur) wordt betwist en de klacht over de factuur terecht is, moet de energieleverancier de invordering van de betwiste bedragen opschorten.
Neen, bij een verhuis wordt jouw energiecontract gewoon overgezet. Je moet daarvoor het energieovernamedocument invullen. Je kan er natuurlijk ook voor kiezen om het contract wel stop te zetten en een nieuw contract aan te gaan bij een andere leverancier.
Door de forse stijging van energieprijzen, nam de regering verschillende maatregelen met de bedoeling om de energiefactuur te verlichten:
- een tijdelijke verlaging van de btw op elektriciteit en gas naar 6 % (tot 30 september 2023)
- uitbreiding en verlenging van het sociaal tarief tot 30 september 2023 + de toekenning van een energiecheque van 80 euro
- een verwarmingspremie van 100 euro netto voor alle huishoudens
- een premie van 200 euro voor huishoudens die verwarmen met gasolie of propaan
- een tijdelijk verlaging van de accijns op diesel en benzine
- een inwerkingtreding van de “omgekeerde cliquet” van 1,7 euro per liter
- de verlaging van de btw op fotovoltaïsche zonnepanelen, thermische zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen.
Meer info over die maatregelen vind je op de website van de FOD Economie.
Dan kan je terecht bij verschillende instanties:
Vlaamse Energieregulator (VREG)
Woon je in het Vlaamse Gewest, dan vind je extra informatie op de website van de VREG. Je vindt er ook een uitgebreid overzicht van de veelgestelde vragen of je kan energiecontracten vergelijken met de V-test.
Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG)
Ook bij de CREG vind je, ongeacht jouw woonplaats, meer informatie over prijzen en tarieven, een vergelijkingstool en uitleg over specifieke termen die in de energiesector gebruikt worden.
Spreek eerst jouw energieleverancier aan en probeer met hem tot een overeenkomst te komen.
Lukt dat niet, dan kan je terecht bij de Ombudsdienst voor Energie om een klacht neer te leggen. Let op: jouw klacht wordt pas in overweging genomen als je eerst klacht hebt neergelegd bij je energieleverancier.
Op het meldpunt van de FOD Economie kan je terecht voor het melden van oneerlijke handelspraktijken zoals onjuiste facturen, stilzwijgende verlengingen van overeenkomsten of telefonische verkoop. De Economische Inspectie onderzoekt jouw melding en opent eventueel een onderzoek zodat bedrijven die in overtreding zijn zich in regel stellen.
